IOS မ်ဳိးဆက္သစ္

ပထမဦး Cisco IOS ကုိ ၁၉၈ရ ခုႏွစ္မွာ William Yeager (Born 1940, SF CA) ကေရးခဲ့ပါတယ္။ IOS အသက္ ၂၀ ေက်ာ္ရွိျပီလုိ. ေျပာရင္ရပါတယ္။
ဒီ ၁ ႏွစ္၊ ၂ ႏွစ္ အတြင္းမွာ Cisco IOS ကုိ အေျပာင္းအလည္း ေတာ္ေတာ္ၾကီး လုပ္လာတယ္ဆုိတာကုိ သတိျပဳမိပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ လက္လွမ္းမီသေလာက္ ေျပာရလ်င္၊
၁။ IOS
၂။ IOS-XE
၃။ IOS-XR
၄။ NX-OS ဆုိျပီး ၄ ခုကြဲသြားမလုိ ရွိေနပါတယ္။

၁။ IOS
Original IOS ျဖစ္လုိ. အထူးေျပာစရာမရွိပါဘူး။ မၾကာခင္မွာ (၅ ႏွစ္ မွ ၁၀ ႏွစ္ အတြင္း) IOS ကုိ အသုံးျပဳတာ ရပ္စဲသြားမယ္လုိ.ထင္ပါတယ္။

၂။ IOS-XE
IOS-XE ကုိ Linux Kernel ေပၚမွာ အေျခခံထားျပီး Modular Operating System ျဖစ္ပါတယ္။ Modular ျဖစ္တဲ့အတြက္ upgrade လုပ္ရင္ျဖစ္ျဖစ္၊ Process တစ္ခုကုိ restart လုပ္ရင္ျဖစ္ျဖစ္ Router ကုိ reboot လုပ္စရာ မလုိေတာ့ပါဘူး။
IOS-XE ကုိ အသုံးျပဳတဲ့ Router တစ္ခုမွာ Operating System ကုိ backup copy အေနနဲ. run ေနမွာျဖစ္ျပီး၊ Router ကုိျပဳျပင္စရာ ရွိလ်င္ power off လုပ္ဖုိ.မလုိပါဘူး။ ေလာေလာဆယ္ Run ေနတဲ့ OS ကေန Backup ကုိေျပာင္းခ်င္ရင္လဲ မ်က္ေတာင္တခတ္ အတြင္းမွာ ေျပာင္းလုိ.ရတယ္လုိ. Cisco က ခပ္ႂကြားႂကြားေျပာထားပါတယ္။
Cisco ရဲ. တရား၀င္ အေျဖကေတာ့ IOS-XE ဟာ မ်ဳိးဆက္သစ္ IOS မဟုတ္ဘူး၊ Original IOS အတြက္ addition သာျဖစ္တယ္လုိ.ဆုိပါတယ္။

ဒီ IOS က Edge Routers ေတြအတြက္ျဖစ္ပါတယ္။ အသစ္ထြက္လာတဲ့ ASR (Aggregation Services Router) မွာ IOS-XE ကုိ အသုံးျပဳေနပါျပီ။
ASR Router ကုိ သုံးဖုိ.ရည္ရြယ္တဲေနရာေတြ ကေတာ့
၁။ Enterprise ေစ်းကြက္မွာ ရုံးခြဲေတြကုိ ဆက္သြယ္မဲ့ WAN Circuits ေတြကုိ စုေပါင္းလက္ခံတဲ့ေနရာ
၂။ Service Provider ေစ်းကြက္မွာ Broadband circuit customer ေတြကုိ စုေပါင္းလက္ခံတဲ့ေနရာ
တုိ.ျဖစ္ပါတယ္။

IOS-XE ရဲ. အားသာတဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့
၁။ QoS (Quality of Service) (ဗမာလုိ ဘယ္လုိေျပာရမလဲ မသိပါ။)
၂။ VoIP (Voice Over IP) အင္တာနက္ ဖုံး
၃။ Security (Firewall)
၄။ NAT (Network Address Translation) စတဲ့ အလုပ္မ်ဳိးစုံျဖစ္ပါတယ္။

စာညႊန္း -
၁။ Cisco ASR 1000 Router အေမးအေျဖ
၂။ Cisco ASR Router ကုိ တည္ထြင္သူႏွင့္ေတြ.ဆုံျခင္း

- IOS-XR နဲ. NX-OS အေၾကာင္း ဆက္ေရးပါဦးမယ္