ဘယ္ Routing Protocol ကုိသုံးၾကမလဲ (၂)

IP Routing Protocol ရဲ့အဓိကတာတာ၀န္တစ္ခုကေတာ့ Packet တစ္ခုကုိ တစ္ေနရာက တစ္ေနရာဆီ အျမန္ဆုံးေရာက္ေအာင္ ပုိ႔ေပးႏုိင္တဲ့လမ္းေၾကာင္းကုိ တြက္ခ်က္ဖုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။
Routing Protocol တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ကြာျခားတဲ့အခ်က္ေတြထဲမွာ "အေကာင္းဆုံးလမ္းေၾကာင္း" ဆုိတာကုိ ဘယ္လုိတုိင္းတာတြက္ခ်က္တဲ့ နည္းလမ္းျဖစ္ပါတယ္။ "အနီးဆုံးလမ္းေၾကာင္း" ျဖစ္ရင္ "အေကာင္းဆုံးလမ္းေၾကာင္း" ျဖစ္မယ္လုိ႔ ယူဆတဲ့ Routing Protocol ေတြလဲရွိပါတယ္။ Network ကုိထိန္းခ်ဳပ္တဲ့သူက လုိသလုိ "အေကာင္းဆုံးလမ္းေၾကာင္း" ဆုိတာကုိ သတ္မွတ္ခြင့္ေပးတဲ့ Routing Protocol ေတြလည္းရွိပါတယ္။

RIP (Routing Information Protocol)
ၾကားထဲမွာခံထားတဲ့ Router အေရအတြက္နည္းရင္ "အနီးဆုံးလမ္းေၾကာင္း" ျဖစ္လုိ႔ "အေကာင္းဆုံးလမ္းေၾကာင္း" ျဖစ္ရမယ္လုိ႔ ယူဆထားတဲ့ Routing Protocol ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာ ေရးခဲ့တဲ့ (RFC 1058) မွာ RIP ရဲ့အလုပ္လုပ္ပံုကုိ အေသးစိတ္ေလ့လာႏုိင္ပါတယ္။ တကယ္တန္းေတာ့ RIP ကုိ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္အေစာပုိင္းေလာက္မွာထဲက စတင္အသုံးျပဳခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာတစ္လုံးက အျခားတစ္လုံးကုိ သြားႏုိင္တဲ့လမ္း ၂ လမ္းရွိတဲ့ ဥပမာတစ္ခုကုိ စဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္။ ပထမလမ္းက Router ၃ လုံးကုိျဖတ္သြားရျပီး၊ ဒုတိယလမ္းက Router ၂ လုံးကုိျဖတ္သြားရတယ္ ဆုိပါစုိ႔။ RIP ကုိအသုံးျပဳတဲ့ Network တစ္ခုမွာ ဒုတိယလမ္းက "အနီးဆုံး" ျဖစ္လုိ႔ "အေကာင္းဆုံး" ျဖစ္တယ္လုိ႔ တြက္ခ်က္ျပီး ဒုတိယလမ္းကုိ အသုံးျပဳမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီဥပမာကုိဘဲ ဆက္စဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္။ ပထမလမ္းက Router ၃ လုံးကုိခ်ိတ္ထားတဲ့ ၾကဳိးေတြက ၁၀၀ Mbps စီရွိျပီး၊ ဒုတိယလမ္းက Router ၂ လုံးကုိခ်ိတ္ထားတဲ့ ၾကဳိးေတြက ၁ Mbps စီရွိတယ္ဆုိပါစုိ႔။ RIP အေနနဲ႔ Bandwidth ဘယ္ေလာက္ရွိတာကုိ ထည့္မစဥ္းစားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ပထမလမ္းကလက္ေတြ႔မွာ "အေကာင္းဆုံးလမ္းေၾကာင္း" ျဖစ္ေပမယ့္ - ဒုတိယလမ္းကုိဘဲ ေရြးခ်ယ္အသုံးျပဳမွာျဖစ္ပါတယ္။

OSPF (Open Shortest Path First)
RIP ရဲ့အားနည္းခ်က္ေတြကုိ လက္ေတြ႔သိလာခဲ့ျပီးေနာက္ပုိင္း ပုိေကာင္းတဲ့ Routing Protocol ေတြကုိတည္ထြင္ခဲ့ၾကရာမွာ OSPF လည္းတစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္ပါတယ္။ OSPF မွာ "တန္ဖုိးအနည္းဆုံးလမ္းေၾကာင္း" ဟာ "အေကာင္းဆုံးလမ္းေၾကာင္း" ျဖစ္တယ္လုိ႔ ယူဆတြက္ခ်က္ပါတယ္။ OSPF မွာ Router တစ္ခုနဲ႔တစ္ခုကုိ ခ်ိတ္ဆက္ေပးတဲ့ၾကဳိးေတြကုိ တန္ဖုိးတစ္ခုစီ ေပးထားပါတယ္။ အဲဒီတန္ဖုိးကေတာ့ ခ်ိန္ဆက္ေပးတဲ့ၾကဳိးရဲ့ အျမန္ႏွုံးေပၚမူတည္ျပီးတြက္ခ်က္ပါတယ္။ ဒီတန္ဖုိးကုိတြက္နည္းကေတာ့
(ၾကဳိးရဲ့တန္ဖုိး (link cost) = ၁၀၀ Mbps / ၾကဳိးရဲ့အျမန္ႏွုန္း (link bandwidth)) ျဖစ္ပါတယ္။
၁၀၀ Mbps ကုိစံထားအျမန္ဆုံး လုိ႔ယူဆတာျဖစ္ပါတယ္။
၁၀၀ Mbps အီသာနက္ရဲ့ တန္ဖုိးက - ၁၀၀ Mbps / ၁၀၀ Mbps = ၁
၁၀ Mbps အီသာနက္ရဲ့ တန္ဖုိးက - ၁၀၀ Mbps / ၁၀ Mbps = ၁၀
၁.၅၄ Mbps T1 ရဲ့တန္ဖုိးက - ၁၀၀ Mbps / ၁.၅၄ Mbps = ၆၄
(ဒသမ ဂဏန္းကုိ ထဲ့မတြက္ပါဘူး)
OSPF ကုိ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္မွာ ေရးခဲ့တဲ့ (RFC 2328) မွာအေသးစိတ္ေလ့လာႏုိင္ပါတယ္။ RIP လုိပါဘဲ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္မတုိင္ခင္ကတည္းက OSPF ကုိစတင္အသုံးျပဳခဲ့ပါတယ္။
OSPF မွာ မၾကာခဏၾကဳံရတဲ့ျပသနာကေတာ့ ၁၀၀ Mbps ထက္ပုိျမန္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းရွိေနခဲ့ရင္ OSPF က ပုိျမန္တယ္လုိ႔မသိတာပါဘဲ။ အထက္မွာေဖၚျပခဲ့တဲ့ တြက္နည္းကုိၾကည့္ရင္ ၁ Gbps အျမန္ႏုွံးရွိတဲ့ ၾကဳိးကုိလည္း OSPF က တန္ဖုိး ၁ လုိ႔တြက္ခ်က္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျပသနာကုိေျဖရွင္းခ်င္ရင္ေတာ့ အထက္ကတြက္နည္းမွာ တည္ကိန္းကုိ ၁၀၀ Mbps ထက္ၾကီးတဲ့တန္ဖုိးတစ္ခုနဲ႔အစားထုိးတြက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Cisco IOS မွာ
ospf auto-cost reference-bandwidth [၁၀၀ Mbps ထက္ၾကီးေသာတန္ဖုိးတစ္ခု]

Juniper JUNOS မွာ
reference-bandwidth [၁၀၀ Mbps ထက္ၾကီးေသာတန္ဖုိးတစ္ခု]
ဆုိျပီးျပင္လုိ႔ရပါတယ္။

OSPF ကုိသုံးတဲ့ Network တစ္ခုမွာ ၾကားထဲမွရွိတဲ့ ၾကဳိးေတြရဲ့ တန္ဖုိးစုစုေပါင္းအနည္းဆုံးျဖစ္ရင္ "အေကာင္းဆုံးလမ္းေၾကာင္း" ျဖစ္တယ္လုိ႔ယူဆမွာျဖစ္ပါတယ္။ RIP မွာေပးခဲတဲ့ဥပမာကုိ ျပန္သုံးရရင္ ပထမလမ္းေၾကာင္းက တန္ဖုိး ၃၀ (၁၀ + ၁၀ + ၁၀) ျဖစ္ျပီး၊ ဒုတယလမ္းေၾကာင္းက တန္ဖုိး ၂၀၀ (၁၀၀ + ၁၀၀) ျဖစ္တာေၾကာင့္ ပထမလမ္းေၾကာင္းကုိ "အေကာင္းဆုံးလမ္းေၾကာင္း" အျဖစ္ဆုံးျဖတ္ျပီး သုံးစြဲမွာျဖစ္ပါတယ္။


IS-IS (Intermediate System to Intermediate System)
OSPF နဲ႔တျပိဳင္ထဲလုိတီထြင္ခဲ့တာျဖစ္ျပီး (RFC 1142) မွာအေသးစိတ္ဖတ္ၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။ IS-IS ကုိ (အိုက္စ္ အစ္စ္) လုိ႔အသံထြက္ၾကပါတယ္။ IS-IS က OSPF အလုပ္လုပ္ပုံနဲ႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားတူပါတယ္။ ဥပမာ Link State ကုိသုံးတာတုိ႔၊ Dijkstra ရဲ့ SPF Algorithm ကုိသုံးတာတုိ႔ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ OSPF လုိ bandwidth အေျခခဲ့တဲ့ နည္းကုိ ကုိမသုံးဘဲ လူကုိယ္တုိင္ျပင္ခြင့္ရွိတဲ့ metric ကုိသုံးပါတယ္။ IS-IS router ရဲ့ default metric ကေတာ့ ၁၀ ျဖစ္ပါတယ္။ OSPF က IP Routing အတြက္တီထြင္ခဲ့တာျဖစ္ျပီး IS-IS ကေတာ့ IP အတြက္သာမက အျခား layer-3 protocol ေတြမွာပါ အသုံးျပဳႏုိင္ေအာင္တီထြင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

OSPF နဲ႔ IS-IS သမုိင္းတပုိင္းတစ
OSPF ကုိ အေမရိကက အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္တဲ့ IETF (Internet Engineering Task Force) ကဦးေဆာင္တည္ထြင္ခဲ့တာျဖစ္ျပီး၊ IS-IS ကုိ ဥေရာပက အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္တဲ့ ISO (International Standard Organization) ကဦးေဆာင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကကလူေတြက ျမန္ျမန္အေကာင္အထည္ေဖၚဖုိ႔၊ လက္ေတြ႔အသုံးတည့္ဖုိ႔ လုပ္ခ်င္ကသူမ်ားျပီး ၊ ဥေရာပကလူေတြက ျပီးျပည့္စုံဖုိ႔၊ အဖြဲ႔အစည္းေပါင္းစုံက လူေပါင္းစုံသေဘာတူဖုိ႔ျဖစ္ခ်င္ၾကသူေတြ မ်ားပါတယ္။ Networking ကုိေလ့လာသူတုိင္း IETF ရဲ့ TCP/IP ေလးလႊာစံနစ္နဲ႔၊ ISO ရဲ့ OSI ခုႏွစ္လႊာစံနစ္ကြာတာကုိ သတိျပဳမိၾကမွာပါ။ ဥေရာပက လူေတြ IS-IS ကုိမျပီးႏုိင္ မစီးႏုိင္ေရးေနတာကုိ မေစာင့္ႏုိင္တဲ့အတြက္ IETF ကလူေတြက လက္ေတြ႔ျမန္ျမန္အသုံးျပဳႏုိင္မဲ့ OSPF ကုိေရးခဲ့ၾကတာပါ။ IETF နဲ႔ OSI တုိ႔အဲဒီအခ်ိန္ကမၾကာခဏ အျငင္းပြားၾကပါတယ္။
၁၉၉၂ IETF ေဆြးေႏြးပြဲမွာ MIT က Professor David D. Clark က ISO နဲ႔ IETF ရဲ့ကြာျခားပုံကုိ ဒီလုိေရးခဲ့ပါတယ္။
We reject: kings, presidents and voting.
We believe in: rough consensus and running code

EIGRP (Enhanced Interior Gateway Protocol)
Cisco က စတန္းဖုိ႔ သုေတသနက ေရးသားခဲ့တဲ့ Dual (Diffused Update Algorithm) ကုိအေျခခံျပီး တီထြင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ Cisco မူပုိင္ျဖစ္တာေၾကာင့္ Cisco ကထုတ္လုပ္တဲ့ Router ေတြမွာသာအေတြ႔ရမ်ားပါတယ္။ အျခား Router ထုတ္လုပ္သူက EIGRP ကုိ သူတုိ႔ Router မွာပါခ်င္ရင္ Cisco ကုိ ပုိက္ဆံေပးရတာေပါ့။ EIGRP မွာေတာ့ "အေကာင္းဆုံးလမ္းေၾကာင္း" ကုိတြက္ဖုိ႔အတြက္ ၾကိဳးရဲ့အျမန္ႏွုန္း (bandwidth) နဲ႔ ၾကဳိးေပၚမွာၾကာတဲ့အခ်ိန္ (delay) ေတြကုိသုံးျပီး ေဖၚမ်ဴတာ တစ္ခုမွာ တြက္ခ်က္ပါတယ္။ အဲလုိတြက္ခ်က္လုိ႔ရလာတဲ့ တန္ဖုိးကုိ composite metric လုိ႔ေခၚပါတယ္။
အဲဒါအျပင္ ၾကိဳးဘယ္ေလာက္အလုပ္ရွုပ္ေနသလဲ (load)၊ ၾကိဳးကဘယ္ေလာက္စိတ္ခ်ရသလဲ (reliability) နဲ႔ ၾကိဳးေပၚမွာသယ္ႏုိင္တဲ့ frame ရဲ့အရြယ္အစား (MTU - Maximum Transfer Unit) တုိ႔ကုိပါ လုိအပ္ရင္ ေဖၚမ်ဴလာမွာ ထဲ့တြက္လုိ႔ရပါတယ္။
EIGRP တြက္ခ်က္ပုံကုိ ဒီမွာ ေလ့လာႏုိင္ပါတယ္။

တစ္ခုေျပာခ်င္တာကေတာ့ - OSPF မွာ အျမန္ႏွုံး (bandwidth) ကရလာတဲ့တန္ဖုိးေတြရဲ့ စုစုေပါင္းရလာဒ္ေပၚမွာ အေျခခံျပီး "အေကာင္းဆုံးလမ္းေၾကာင္း" ကုိဆုံးျဖတ္တာျဖစ္ျပီး ၊ EIGRP မွာ အၾကီးဆံုးအျမန္ႏွုံး (highest bandwidth) နဲ႔ အငယ္ဆုံးၾကာတဲ့အခ်ိန္ (lowest delay) ကုိသာယူျပီးတြက္ခ်က္တာျဖစ္ပါတယ္။