အေမရိက ရဲ့ ပထမဦးဆုံးသမၼတ အခ်ဳိ.

၁၇၇၆ ခု၊ ဇူလုိင္လ ၄ ရက္ေန႔မွာ အေမရိကန္လြတ္လပ္ေရးကုိ ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။ အဂၤလန္ ဘုရင္ ရဲ့လက္ေအာက္မွာ အခြန္ေပးရတာ ကုိမေၾကနပ္တဲ့အေၾကာင္းက အေျခခံျပီး ၁၇၇၅ ခုႏွစ္ကစျပီး စစ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဂၤလန္နဲ႔ အေမရိကန္ စစ္ဟာ ၁၇၇၅ က ၁၇၈၃ ခုႏွစ္အထိ ၾကာခဲ့ျပီး၊ အေမရိကန္ စစ္တပ္ကုိ ေဂ်ာ့၀ါရွင္တန္ (၁ ေဒၚလာတန္ စကၠဴေပၚကပုံ) က ဦးေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။

၁၇၈၃ ခု စက္တင္ဘာလ ၃ ရက္ေန႔မွာ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ ပဲရစ္ျမဳိ.မွာ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့တဲ့စာခ်ဳပ္အရ၊ အေမရိကန္နဲ႔ အဂၤလန္ စစ္ရပ္စဲျပီး၊ အဂၤလန္က အေမရိကန္ လြတ္လပ္ေရးကုိ အသိျပဳခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဦးေဆာင္ခဲ့သူေတြထဲက
၁၊ ေဂ်ာ့၀ါရွင္တန္ (George Washington)
၂၊ ဘင္ဂ်မင္ ဖရင္ကလင္ (ေဒၚလာ ၁၀၀ တန္ စကၠဴေပၚကပုံ) (Benjamin Franklin)
၃၊ ေသာမတ္ ဂ်က္ဖာဆင္ (Thomas Jefferson)
၄၊ ဂၽြန္ အက္ဒမ္စ္ (John Adams)

တုိ႔ က အဓိက အက်ဆုံးလူေတြလုိ႔ ဆုိရပါမယ္။

၁၊ ေဂ်ာ့၀ါရွင္တန္ - အေမရိကန္စစ္တပ္ရဲ့ ပထမဦးဆုံးေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ျပီး၊ အေမရိက ရဲ့ ပထမဦးဆုံး သမၼတျဖစ္ပါတယ္။ ၁၇၈၉ ကေန၊ ၁၇၉၇ ခုႏွစ္အထိ သက္တန္းျပည့္ သမၼတတာ၀န္ ယူခဲ့ပါတယ္။

၂၊ ဘင္ဂ်မင္ ဖရင္ကလင္ - ကေတာ့ စြယ္စုံရတဲ့ အေတြးအေခၚပညာရွင္ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ပါတယ္။ ရူပေဗဒ၊ လ်ွပ္စစ္၊ ဂီတ စတဲ့ ပညာရပ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပစၥည္း ကိရိယာ မ်ားစြာကုိ တီထြင္ခဲ့ပါတယ္။ (ဥပမာ - ဘုိင္ဖုိကယ္မ်က္မွန္၊ မုိးၾကဳိးလြဲ) ။ အေမရိကန္ လြတ္လပ္ေရး အတြက္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့တာ၀န္ေတြထဲက တစ္ခုကေတာ့ - ျပင္သစ္အစုိးရရဲ့ ေငြေၾကးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အေထာက္အကူကုိ ရေအာင္ ေအာင္ျမင္စြာ ညွိႏွုိင္းခဲ့တာမုိ႔ ၁၇၈၃ မွာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံကုိ အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ႏုိင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

၃၊ ေသာမတ္ ဂ်က္ဖာဆင္ - အေမရိကန္ရဲ့ တတိယ သမၼတျဖစ္ပါတယ္။ ၁၈၀၁ ကေန၊ ၁၈၀၉ ခုႏွစ္အထိ သက္တန္းျပည့္ သမၼတတာ၀န္ ယူခဲ့ပါတယ္။ ဘင္ဂ်မင္ ဖရင္ကလင္လုိ စြယ္စုံရ ပညာရွင္ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ လြတ္လပ္ေရး ေၾကျငာစာတမ္းကုိ ဦးေဆာင္ျပီး ေရးခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ သူက တစ္ေယာက္တည္း စေရးျပီး အျခားလူေတြက ေနာက္ပုိင္းမွာ ၀င္ျပင္ၾကတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

၄၊ ဂၽြန္ အက္ဒမ္စ္ - အေမရိကန္ရ့ဲ ဒုတိယ သမၼတ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါမတုိင္ခင္ ေဂ်ာ့၀ါရွင္တန္ လက္ထက္မွာလဲ ဒု-သမၼတ တာ၀န္ကုိ ယူခဲ့ပါတယ္။ ၁၇၈၉ ကေန၊ ၁၈၀၁ ခုႏွစ္အထိ သမၼတတာ၀န္ ယူခဲ့ပါတယ္။ မန္ဆာခ်ဳးဆက္ ျပည္နယ္က ေရွ.ေနျဖစ္ျပီး၊ အဂၤလန္အစုိးရနဲ႔ ပထမဦးဆုံး စစ္စျဖစ္တဲ့ နယ္ေျမျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္လြတ္လပ္ေရးေၾကျငာဖုိ႔ အခ်ဳိ.ျပည္နယ္ေတြက မလုိလားေပမယ့္၊ ဂၽြန္ အက္ဒမ္စ္ က အေမရိကန္ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဦးစီး ဦးေဆာင္ ခဲ့တဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၈၂၆ ဇူလုိင္လ ၄ ရက္၊ လြတ္လပ္ေရး ေၾကျငာျပီး အႏွစ္ ၅၀ ႏွစ္ပတ္လယ္ေန႔မွာ ေသာမတ္ ဂ်က္ဖာဆင္ နဲ႔ ဂၽြန္ အက္ဒမ္စ္ တုိ႔ တရက္ထဲမွာ ကြယ္လြန္သြားၾကပါတယ္။ ဂ်က္ဖာဆင္က နာရီ နည္းနည္းေစာျပီး ဆုံးသြားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဂၽြန္ အက္ဒမ္စ္ နဲ႔ မေသခင္ ေနာက္ဆုံးစကားက "ဂ်က္ဖာဆင္ အသက္ရွင္ေသးတယ္" ("Jefferson lives") လုိ႔ ဆုိၾကပါတယ္။
သူတုိ႔ ၾကိဳးစား ရယူခဲ့တဲ့ လြတ္လပ္ေရးကုိ အႏွစ္ ၅၀ ေစာင့္ၾကည့္ျပီးမွာ စိတ္ခ်သြားၾကတယ္ လုိ႔ေျပာရမလားဘဲ။

ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံရဲ့ လြတ္လပ္ေရး ဗိသုကာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကေတာ့ ဗမာျပည္လြတ္လပ္ေရးရတာ သိမသြား၊ ျမင္မသြားရရွာပါဘူး။